Δευτέρα 8 Ιουλίου 2013

Τα πιο συνηθισμένα λάθη στη γλώσσα



Τα πιο συνηθισμένα λάθη στη γλώσσα

Τα βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας.  Λάθη στη γλώσσα που...
κάνουν όλοι, ακόμα κι αυτοί που δεν θα έπρεπε να κάνουν, λόγω θεσμικού ρόλου, επαγγέλματος ή εξειδίκευσης.
Λάθη που είναι τόσο συνηθισμένα που κάποιοι πια αρχίζουν να αναρωτιούνται σοβαρά ποιο είναι το λάθος και ποιο το σωστό.
Τα δέκα πιο συνηθισμένα λάθη στη γλώσσα μας και πώς να τα αποφύγουμε :

«Η κυβέρνηση απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής…»
Πόσες φορές την έχουμε ακούσει τη φράση, ακόμα κι από πρωθυπουργούς, υπουργούς και κυβερνητικούς εκπροσώπους, δηλαδή ανθρώπους… γραμματιζούμενους. Κι όμως, είναι πέρα για πέρα λάθος, εκτός αν εννοούν ότι η όντως η κυβέρνηση… χαίρεται που την εμπιστεύεται η Βουλή! Η σωστή φράση είναι «η κυβέρνηση απολαύει της εμπιστοσύνης» (συντάσσεται με γενική).

«Ευχαριστώ όλους όσους ήταν εκεί…»
Κι αυτό πολύ συνηθισμένο λάθος. Η σωστή σύνταξη είναι «ευχαριστώ όλους όσοι ήταν εκεί», η δεύτερη αντωνυμία δεν συμφωνεί σε πρόσωπο με την πρώτη.

«Η απόφαση ήταν υπέρ του δέοντος αυστηρή»
Μέχρι και δικηγόροι το ξεστομίζουν, αν και υποτίθεται ότι εργάζονται με τη χρήση της γλώσσας και οφείλουν να είναι ακριβείς. Το σωστό είναι «υπέρ το δέον» κι έτσι συντάσσεται, η φράση δεν… κλίνεται.

«Ποιώ την νήσσαν»
Κοινώς… κάνω την πάπια. Προσπάθησε να επιβιώσει από τα αρχαία, αλλά στην ουσία εξελίχθηκε σε μια φράση με αρχαίες λέξεις και δημοτική σύνταξη. Το σωστό είναι «ποιούμαι την νήσσαν», από το παθητικό ρήμα «ποιούμαι», από το οποίο προέρχεται και το «προσποιούμαι».

«Εβαλα την γεμιστήρα στο όπλο»
Κλασική αλλαγή…φύλου. Ο γεμιστήρας είναι αρσενικότατο ουσιαστικό, κι όμως εξελίχθηκε σε θηλυκό από γενιές και γενιές φαντάρων. Όπως το ίδιο συμβαίνει και με τον τελαμώνα, που έγινε «η τελαμώνα».

«Η απόφαση ελήφθη στα πλαίσια της οργάνωσης της έκθεσης…»
Ακόμα ένα χιλιοειπωμένο λάθος, τόσο συνηθισμένο που κινδυνεύει να μετατραπεί σε… σωστό. Ο αριθμός είναι ενικός, «το πλαίσιο» κι όχι «τα πλαίσια». Υποτίθεται ότι περιορίζουμε μια πράξη, μια σκέψη, μια απόφαση εντός ενός ορισμένου πλαισίου. Αν αναφερθούμε σε πολλά πλαίσια, η χρησιμοποίηση της φράσης χάνει τη σημασία της.

«Στο μέλλον θα γίνω πιο καλύτερος…».
Πλεονασμός. Είτε λέμε «καλύτερος», είτε «πιο καλός», και τα δύο αποτελούν τον συγκριτικό βαθμό του «καλός». Αν θέλουμε να… ανέβουμε ψηλότερα από το «καλύτερος», υπάρχει ο υπερθετικός βαθμός «άριστος».

«Ξαναεπαναλαμβάνω για να το καταλάβετε…».
Ακόμα ένας πλεονασμός. Το επίρρημα ξανά είναι από μόνο του επαναληπτικό, όπως και το ρήμα επαναλαμβάνω. Αν δεν θέλουμε απλώς να κάνουμε λογοπαίγνια με χιουμοριστικές εκφράσεις όπως «ξανα-ματα-επαναλαμβάνω», το αποφεύγουμε. Είτε λέμε απλώς «επαναλαμβάνω», είτε «ξαναλέω».

«Ραντεβού στις στήλες του Ολυμπίου Διός…»
Δεν πρόκειται για στήλες, αλλά για στύλους. Κι αν η ηχητική διαφορά σας φαίνεται μικρή και ασήμαντη, υπάρχει μεγάλη διαφορά στην ουσία. Η στήλη είναι μια συνήθως μαρμάρινη ορθογώνια πλάκα (π.χ. επιτύμβια στήλη),ο στύλος είναι η γνωστή μας κολόνα.

«Δεν γνωρίζεται να διαβάζεται καθόλου…»
Δυστυχώς ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη, το μπέρδεμα της κατάληξης –τε με την –ται. Το βλέπουμε παντού, ακόμα και σε διαφημιστικά! Κι είναι… τόσο απλό να χρησιμοποιούμε πάντα το σωστό: Η κατάληξη –τε αναφέρεται σε δεύτερο πληθυντικό, ενώ η κατάληξη –ται σε τρίτο ενικό. Αρα, λοιπόν, αν έχουμε αμφιβολία για το ποια κατάληξη ταιριάζει στο ρήμα μας, ρωτάμε πάντα «ποιος;». Αν η απάντηση είναι «αυτός/αυτή/αυτό» η σωστή κατάληξη είναι η –ται, αν είναι «εσείς» η σωστή κατάληξη είναι η «-τε».

flowmagazine

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου