Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2016

Ο Σόιμπλε γέμισε το… τενεκεδάκι με νέα μέτρα και το κλώτσησε πάλι παρακάτω

Το ισοζύγιο των αποφάσεων του Eurogroup για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης - Γερμανικός θρίαμβος που αναβάλλει επ’ αόριστον το deal με το ΔΝΤ, αλλά ίσως φέρνει πιο κοντά το QE της ΕΚΤ Όπως πάντα πέρασε του Σόιμπλε. Τι κι αν είχε προηγηθεί το αποτέλεσμα κόλαφος στην Ιταλία, τι κι αν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών εμφανιζόταν τάχα απομονωμένος μεταξύ των 18 ομολόγων του στην Ευρωζώνη, με μόνη δειλή εξαίρεση τον Ντάισελμπλουμ, τι κι αν οι αγορές μέρες πριν πίεζαν το «σύστημα» για ισορροπημένες αποφάσεις, τι κι αν το ΔΝΤ προειδοποιούσε εγκαίρως ότι «δεν θα μασήσει», τελικά ο Σόιμπλε έκανε το δικό του. Η απόφαση του Eurogroup δεν αποκλίνει ούτε κατά μία τελεία από όσα εδώ και εβδομάδες είχε διαμηνύσει ότι θα γίνουν. Οκτώ στον «ζουρλομανδύα» του Συμφώνου Και δεν εννοούμε μόνο τη δήλωση για την Ελλάδα, αλλά όλες τις αποφάσεις του Eurogroup για τους προϋπολογισμούς των χωρών. Βέλγιο, Ιταλία, Κύπρος, Λιθουανία, Σλοβενία, Φινλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία προειδοποιούνται ότι οι προϋπολογισμοί τους δεν είναι σε εναρμόνιση με τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας («the budget is at risk of non-compliance with the requirements of the SGP», είναι η επωδός που επαναλαμβάνεται στην απόφαση για μία προς μία από τις οκτώ χώρες). Αντίθετα, για χώρες όπως η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία που οι οικονομικές τους πολιτικές έχουν υπεραποδώσει σε πλεονάσματα κι έχουν μεγάλα δημοσιονομικά περιθώρια αφήνεται στη διακριτική τους ευχέρεια να κάνουν «κάτι για να τονώσουν την εγχώρια ζήτηση». Αλλά οι προϋπολογισμοί τους που εξετάστηκαν χθες -ιδιαίτερα της Γερμανίας- δεν έχουν την παραμικρή πρόνοια γι’ αυτό. Η πρόταση της Κομισιόν για συντονισμένη δημοσιονομική επέκταση κατά μόλις 0,5% του ΑΕΠ το 2017 απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων -«οι προϋπολογισμοί πρέπει να διατηρήσουν δημοσιονομική ουδετερότητα», απεφάνθη το Eurogroup. Και το ερώτημα είναι: τι απέγιναν οι λεονταρισμοί των προηγούμενων ημερών, που πήγαν οι δηλώσεις για δημοσιονομική χαλάρωση ή οι προειδοποιήσεις για «βέτο» (τις εκστόμισε ο Ρέντσι, αλλά η αναγκαστικά απούσα χθες από το Eurogroup ιταλική κυβέρνηση, υποτίθεται ότι είχε συμμάχους σ’ αυτό). Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, σαν πρόβατα, στο «άτυπο» Eurogroup ψήφισαν τις αποφάσεις που υπέβαλε ο Σόιμπλε. Δεν ακούστηκε «κιχ». Η τελούσα σε καθεστώς εξαίρεσης ακόμη και από το απεχθές, άκαμπτο και αυτοκαταστροφικό Σύμφωνο Σταθερότητας Ελλάδα ήταν, όπως πάντα εδώ κι έξι χρόνια, ξεχωριστό θέμα στην ατζέντα του Eurogroup. Αλλά ούτε αυτή ξέφυγε από τον «νόμο του Σόιμπλε». Από πού προκύπτει μείωση χρέους 22%; Η δήλωση του Eurogroup για τη δεύτερη αξιολόγηση κάνει ακριβώς αυτό που απευχόταν τόσο το ΔΝΤ όσο και η ελληνική κυβέρνηση, κατά την αγγλοσαξονικής κουλτούρας διατύπωση: κλοτσάει το τενεκεδάκι παρακάτω, και μάλιστα παραγεμισμένο με την υπόσχεση νέων μέτρων τουλάχιστον μέχρι το 2021. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν πάει και πολύ παρακάτω. Ας δούμε πώς διαμορφώνεται το ισοζύγιό της από τα επιμέρους σημεία της: •    Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος περιορίζονται σε όσα είχε περιγράψει η απόφαση του Μαΐου. Μόνο που αυτή τη φορά είναι συγκεκριμένα και άμεσα υλοποιήσιμα, ως παρακολούθημα της πρώτης αξιολόγησης. Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ ισχυρίστηκε με τα μέτρα ότι προκύπτει μια μείωση του χρέους κατά περίπου 22% μέχρι το 2060. Η κυβέρνηση το συγκεκριμενοποίησε σε περίπου 45 δισ. ευρώ. Αλλά, πρέπει αμφότεροι να δώσουν αναλυτικά στοιχεία για το πώς προκύπτει η μείωση αυτή, μαθηματικά και ουσιαστικά. Διότι και με το PSI υποτίθεται ότι κουρεύτηκε πάνω από το 40% του παλιού χρέους, αλλά αυτό εκτοξεύτηκε γιατί απλώς υποκαταστάθηκε από νέο, «φεσώνοντας» τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, δημόσιους οργανισμούς. Στην προκειμένη περίπτωση, για παράδειγμα, ένα μέρος των βραχυπρόθεσμων μέτρων αφορά σε ομόλογα του EFSF ύψους περίπου 30 δισ. που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής της. Η ανταλλαγή αυτών των ομολόγων με νέα μεγαλύτερης διάρκειας και σταθερού επιτοκίου, μειώνουν μεν ονομαστικά το δημόσιο χρέος, αλλά μεσοπρόθεσμα επιβαρύνουν τις τράπεζες και το δικό τους χρέος. Επομένως, απαιτείται ακριβής λογιστικός έλεγχος των μέτρων. •    Για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θριάμβευε η γραμμή Σόιμπλε: ούτε λέξη πριν από τα μέσα του 2018, και τότε θα δούμε αν χρειαστούν. Εδώ προκαλεί εντύπωση- αλλά όχι και έκπληξη- ότι η κυβέρνηση απέσυρε εντελώς τον «οδικό χάρτη» κατά τον οποίο το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης υποτίθεται ότι άνοιγε τη συζήτηση και για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Επεκτείνεται η επινόηση του «κόφτη» μέχρι το 2021 •    Τα υπό άμεση υλοποίηση βραχυπρόθεσμα μέτρα αντισταθμίζονται από τη δέσμευση που αναλαμβάνει η Ελλάδα για «μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα που θα διασφαλίζουν» το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018 αλλά και μεσοπρόθεσμα. Πόσο είναι αυτό το «μεσοπρόθεσμα»; Μπορεί να είναι 3, 5 ή 10 χρόνια, είπε ο Ντάισελμπλουμ. Κι εδώ πρόκειται για απόλυτη επικράτηση της γραμμής Σόιμπλε, που επαναλαμβάνει και επεκτείνει το τρικ με το οποίο την περασμένη άνοιξη, στην Ουάσιγκτον, πέτυχε να πείσει τη Λαγκάρντ να μην αποχωρήσει από το πρόγραμμα. Όπως στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης η νομοθέτηση του «αυτόματου δημοσιονομικού κόφτη» επιστρατεύτηκε για να καμφθεί η αντίθεση του ΔΝΤ στον «ρεαλισμό» των πλεονασμάτων του Τρίτου Μνημόνιου και να αποφευχθεί η νομοθέτηση συγκεκριμένων πρόσθετων μέτρων, έτσι και τώρα το Eurogroup επαναλαμβάνει το κόλπο του δημοσιονομικού κόφτη για την περίοδο μέχρι το 2020-2021 (τουλάχιστον) που εικάζεται ότι μπορεί να κρατήσει ένα Μνημόνιο με το ΔΝΤ, αν μπει στο πρόγραμμα ως δανειστής. Υποτίθεται ότι αυτό καλύπτει την πολιτική ανάγκη και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να μη νομοθετήσει συγκεκριμένα μέτρα, όμως τον πρόσθετο κόφτη θα πρέπει να τον νομοθετήσει. Και στο Μεσοπρόθεσμο με το οποίο θα δεσμεύεται σε πλεονάσματα 3,5% κάπως θα πρέπει να περιγράφεται η χρηματοδότησή τους. Στην αναμονή το ΔΝΤ, πιο κοντά σε απόφαση η ΕΚΤ •    Το επόμενο ερώτημα είναι: λύνει αυτή η απόφαση το βασικό πρόβλημα στην αντίθεση Σόιμπλε-ΔΝΤ; Όχι, απλώς δίνει κι άλλο χρόνο στο ΔΝΤ να αναβάλει την απόφαση που υποτίθεται ότι θα έπαιρνε μέχρι το τέλος του έτους. Η «ανώνυμη» αντίδρασή του στην απόφαση του Eurogroup είναι πιθανό να γίνει οξύτερη όταν θα γίνει επώνυμη. Η πληροφορία, δε, ότι από το σχέδιο απόφασης αφαιρέθηκε αναφορά σε χρηματοδότηση των πρωτογενών πλεονασμάτων από νέες περικοπές σε συντάξεις και μισθούς του Δημοσίου (Financial Times) καθιστά πιθανότερο ότι το ΔΝΤ θα αποδοκιμάσει την απόφαση, μένοντας για αρκετό καιρό στο περιθώριο του τρίτου Μνημονίου. Αυτό μπορεί να φαίνεται πολιτικά βολικό για την κυβέρνηση, που θα πρέπει, όμως, να εξηγήσει γιατί η δέσμευση για νέα μέτρα είναι αποδεκτή έναντι των Ευρωπαίων δανειστών, αλλά αφόρητη έναντι του ΔΝΤ. •    Τελευταίο, αλλά όχι αμελητέο, είναι αν και πώς θα επηρεάσει η απόφαση του Eurogroup τη στάση της ΕΚΤ. Υπό την προϋπόθεση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, και υπό το πρίσμα των εξελίξεων στην Ιταλία, πρέπει να θεωρηθεί πιθανότερο ότι η ηγεσία της ΕΚΤ θα αξιολογήσει θετικά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και θα εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, και ιδιαίτερα αυτά που θα προέλθουν από την ανταλλαγή των παλιών ομολόγων του EFSF που κατέχουν οι τράπεζες με τα νέα που θα εκδώσει ο ESM. Είναι, λοιπόν, πιθανό στο QE να προλάβουν να μπουν ομόλογα κατά τι περισσότερα από τα περίπου 3 δισ. που σήμερα είναι επιλέξιμα.

www.dikaiologitika.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου